درباره ماکو
شهر ماکو در شمال غربی ایران بلحاظ ملاحظات سیاسی و نظامی در سال 1012 هجری شمسی توسط شاه عباس صفوی بناشد.این شهر در ازمنه قدیم منطقه ای استراتژیک و حساس بوده است.بطوریکه با استقرار عده ای مسلح در بلندیهای آن امکان رخنه به آذربایجان غیر ممکن بوده است .ماکو صرف نظر از اینکه از نقطه نظر دفاع از آذربایجان موقعیتی استراتژیک داشته است ، غالباً محل و پناهگاه امنی برای یاغیان در مقابل شاهان ایران بشمار می رفته است . در زمان صفویه و قبل از آن بجای این شهر ، قلعه ای معروف به قلعه قبان پناهگاه یک نفر شورشی به همین نام بوده که با دولت صفویه و بخصوص شاه عباس یاغی شده و این محل را مرکز تاخت و تاز قرارداده بود. شاه عباس صفوی مدتها برای تسخیر قلعه کوشید و بالاخره با حیله ای خاص قلعه را متصرف و پس از کشتن قابان آنجا را تخریب و شهر فعلی ماکو را بنا نهاد.که پس از خرابی قلعه در تخته سنگی اشعاری بدین مضمون به دستور شاه عباس صفوی حک شده است و تاکنون نیز باقی مانده است.
این قلعه که اسم او قبان بود ضرب المثل همه جـــــــهان بود
عـباس شه آن کـه در رکابش فتح و ظـــفر هم عـــــــــنان بود
فـــــــرمود خرابــــی مـکان را چون خانه مـکر و مفـــسدان بود
باغـات و قلاع و کــوه و صحرا در عـرض دو ماه بی نشـــان بود
از ضـــربت تیــــشه دار دوران ســنگش به همه طرف روان بود
هر کار که کرد اکـــبر از صدق چون نقش به سنگ درجهان بود
از پیـــــر خــــــرد سؤال کردم تاریــــــــــــــخ عـــــنـب بر آن بود
همچنین نوشته اند که شاه عباس صفوی پس از ویران کردن قلعه قبان اجداد ایل بیات ماکوئی را از نخجوان کوچانیده و در پای مخروبه آنها را برای مرزداری ایران جای داد. و به همین جهت این شهر به ماکو معروف شد.
اقبال السلطنه ماکوئی معروف به سردار ماکو از خاندانی بود که از زمان صفویه به مرزداری و نگاهداری از سرحد شمال غربی ایران مشغول بودند.این طایفه که قدیمی ترین خانواده ماکو محسوب میشوند با شرکت در جنگلهای ایران و روسیه در زمان قاجار و ابراز رشادت ، قوت و اعتبار فراوانی کسب کرده بودند. و از آنجائیکه سردار سپه ( رضا شاه ) تحمل وجود شخصیت ها و رجال نامی را نداشته و نیز ؛ جهت تصاحب ثروت عظیم سردارماکو، دستور قتل وی را به امیر لشکر آذربایجان عبدالله خان طهماسبی صادر مینماید که وی نیز سردار ماکو را با خدعه و نیرنگ فریب داده و به تبریز دعوت می کند و با تزریق سم به قتل می رساند.
در گوشه و کنار این شهرستان آثار تاریخی فراوانی وجود دارد که این آثار حکایت از سابقه درخشان تاریخی منطقه دارد که به دلیل توجه خاص و همکاری تنگاتنگ مراجع دولتی از جمله میراث فرهنگی و سرمایه گذاری کلان شهرداری ماکو در حال باروری و درخشندگی جهانی میباشد. که تمامی مناطق ذیل توسط سازمان حفظ میراث فرهنگی کشور کد گذاری و ثبت گردیده و جزء آثار باستانی مهم کشور محسوب میشوند. از جمله : مسجد جامع ماکو ، کاخ سردار ماکو(اقبال السلطنه ماکوئی ) ، ساختمان کلاه فرنگی ، ایوان فرهاد ، کتیبه قلعه قبان ، پل بشگوز ، کلیسای ننه مریم ، دیر کشیشان ، ساختمان شورای داوری ، بقایای محل اصلی شهر واقع در حوالی مسجد حضرت ابوالفضل(ع) شامل برج و باروی مسکونی و نظامی شهر دارای برجهای رفیع ، کتیبه قلعه قبان ، ایوان فرهاد (بقای عصر سنگ و تمدن اورارتوری ) بقایای شهر تاریخی دامباط ، حمام تاریخی ماکو واقع در حوالی خرابه های قدیمی شهر ، پل بشگوز ، پل قره کرپی ، پل قلعه جوق ، ساختمان شیر و خورشید(شورای داوری) در اغلب نقاط این شهرستان حکایت از قدمت چندین هزار ساله این شهر دارد.
نظر به اعلام سازمان میراث فرهنگی کشور ؛ قسمت اعظم شهر ماکو به عنوان مراکز تاریخی و باستانی ثبت و مورد حمایت سازمان مذکور قرار گرفته که تاکنون در جهت مرمت و بازسازی و خدمات دهی و عملیات جذب توریست نیز توسط سازمان مذکور و شهرداری ماکو به نحو قابل ملاحظه ای در قالب پروژه های عمرانی و ابادانی سرمایه گذاری انجام گرفته است.
همچنین از نظر صنعت گردشگری دارای جاذبه های فراوان طبیعی و تاریخی بوده و زمینه های لازم جهت گسترش این صنعت در ماکو وجود دارد و بستر مساعدی جهت توسعه بخشیدن به صنعت گردشگری بویژه اکوتوریسم فراهم گردیده است.
منبع : وبسایت شهرداری ماکو
